Ziekenhuis St Jansdal Harderwijk hoofdingang

Meest gestelde vragen over het landelijk bevolkingsonderzoek naar darmkanker

Wanneer krijg ik een uitnodiging?

Dat hang af van uw geboortejaar. In 2014 en 2015 kreeg het merendeel van de mensen uit 1938, 1939, 1947, 1949 en 1951 een uitnodiging . In 2019 zal iedereen tussen 55 en 75 jaar een uitnodiging hebben ontvangen om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek.

 

Bekijk op de hier in welk jaar u een uitnodiging ontvangt.

Hoe vaak krijg ik een uitnodiging?

 U krijgt 1 x per 2 jaar een uitnodiging.

Waarom krijgt niet iedereen tegelijk een uitnodiging?

Voor het bevolkingsonderzoek darmkanker komen meer dan 4 miljoen mensen in aanmerking. Zo'n groot onderzoek vraagt om een zorgvuldige voorbereiding. Als het bevolkingsonderzoek te snel uitgebreid wordt, zullen er te lange wachtlijsten ontstaan. Om die reden wordt het bevolkingsonderzoek tot 2019 stapsgewijs ingevoerd.

Waarom krijgen alleen mensen tussen 55 - 75 jaar een uitnodiging?

In Nederland wordt het bevolkingsonderzoek darmkanker aangeboden aan alle mannen en vrouwen tussen 55 en 75 jaar oud. Er is voor deze leeftijdscategorie gekozen omdat dit de leeftijd is waarop darmkanker het meest voorkomt en dus ook de grootste winst valt te behalen. Zowel wat betreft het aantal op te sporen mensen met darmkanker als de winst in overleving, uitgedrukt in jaren.

Waar kan ik terecht voor vragen en meer informatie?

Voor vragen kunt u het beste contact opnemen met de screeningsorganisatie in uw regio. Het bevolkingsonderzoek darmkanker wordt uitgevoerd door vijf screeningsorganisaties.

 

Wat is de reden van het bevolkingsonderzoek darmkanker?

Darmkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker. In Nederland krijgen jaarlijks ruim 13.000 mensen darmkanker en overlijden er ruim 5.000 mensen aan deze ziekte. Hiermee staat darmkanker op de tweede plek van kankersoorten waaraan mensen in Nederland overlijden. Darmkanker geeft vaak pas in een laat stadium klachten. Met het bevolkingsonderzoek kan darmkanker in een vroeg stadium worden ontdekt. Wanneer men er op tijd bij is, is de overlevingskans na 5 jaar 94%. Wanneer men er laat achter komt maar 8%. Dat is de reden om dit bevolkingsonderzoek naar darmkanker te starten. Op de duur kunnen er 2.400 sterfgevallen per jaar mee worden voorkomen. Als darmkanker vroeg ontdekt wordt, zijn de behandeling ervan vaak ook minder zwaar. In andere Europese landen wordt het onderzoek al uitgevoerd.

 

Hoe gaat het bevolkingsonderzoek darmkanker in z'n werk?

U krijgt een uitnodiging thuisgestuurd. Daar hoeft u niets voor te doen, de overheid stuurt u deze toe. Samen met de uitnodiging ontvangt u een ontlastingstest met een instructie. Met deze ontlastingstest verzamelt u eenvoudig en hygiënisch een klein beetje ontlasting. Daarna stuurt u de test in een speciale envelop op naar een laboratorium. Daar wordt uw ontlasting onderzocht. Deze ontlasting wordt gecontroleerd op bloedsporen. Bloedsporen kunnen eventueel wijzen op darmkanker, maar kunnen ook een andere oorzaak hebben. Wanneer u bloedsporen bij de ontlasting heeft, dan wordt u verder onderzoek naar de oorzaak van de bloedsporen aangeboden. Na ongeveer twee weken ontvangt u een brief met de uitslag van het onderzoek.

 

Is deelname gratis?

Ja, de kosten van het onderzoek worden door de overheid betaald. De overheid vindt het belangrijk dat iedereen kan meedoen aan het bevolkingsonderzoek. Als in uw ontlastingstest afwijkingen worden gevonden, dan wordt u een inwendig kijkonderzoek van de darm (colonoscopie) aangeboden. De kosten van dat kijkonderzoek en eventuele vervolgonderzoeken of behandelingen vallen binnen het basispakket van de zorgverzekering. Dit kan gevolgen hebben voor het eigen risico van uw zorgverzekering.

Ik ben dit jaar of volgend jaar aan de beurt, maar ik heb nu darmklachten. Moet ik wachten op mijn uitnodiging of kom ik eerder

Nee, als u last heeft van uw darmen dan komt u niet eerder in aanmerking voor het bevolkingsonderzoek. Heeft u darmklachten zoals bloed bij de ontlasting, aanhoudende buikpijn of een plotselinge en aanhoudende verandering in uw ontlasting? Wacht dan niet op het bevolkingsonderzoek, maar neem contact op met uw huisarts. Deze kan inschatten of verder onderzoek nodig is

Ik ga onderga regelmatig een darmonderzoek. Moet ik meedoen aan het bevolkingsonderzoek?

Een darmonderzoek (colonscopie) is het meest betrouwbare onderzoek naar poliepen en daarom het meest geschikte onderzoek voor mensen met een hoger dan gemiddeld risico op darmkanker. Denk hierbij aan mensen met een erfelijke aandoening die een verhoogd risico geeft op darmkanker of mensen die al eerder darmkanker of poliepen in de darm hebben gehad. Deze mensen hoeven niet mee te doen aan het bevolkingsonderzoek omdat zij al regelmatig een controle-colonscopie ondergaan. Het is wel belangrijk dat u de reden van niet-deelname doorgeeft aan de screeningsorganisatie.

Ik heb een uitnodiging gekregen. Moet ik meedoen?

Nee, deelname is vrijwillig. U maakt zelf de keuze of u mee wilt doen. Om een goede keuze te maken, vindt u op deze pagina een aantal voor- en nadelen van het bevolkingsonderzoek naar darmkanker. U kunt deze informatie gebruiken in uw afweging om wel of niet mee te doen aan het bevolkingsonderzoek darmkanker.

 

Hoe kan ik mij afmelden?

Bij de uitnodiging die u thuis ontvangt zit ook een formulier waarmee u zich kunt afmelden voor het bevolkingsonderzoek. U kunt zich voor deze keer afmelden en in de toekomst weer een uitnodiging ontvangen of u kunt zich definitief afmelden. Als u zich later bedenkt en toch weer mee wilt doen, dan kan dat. U kunt zich altijd weer aanmelden via de screeningsorganisatie in uw regio.

 

Wat zijn de voordelen van deelname aan het bevolkingsonderzoek naar darmkanker?
  • Door het bevolkingsonderzoek kan darmkanker vroeg worden ontdekt en behandeld. Door vroege opsporing is de kans op genezing groter. Behandelingen zijn vaak minder zwaar als darmkanker in een vroeg stadium wordt ontdekt. Ook hebben mensen meer keuze in behandelingen. 
  • Door het bevolkingsonderzoek zullen minder mensen aan darmkanker overlijden. Het bevolkingsonderzoek kan op termijn jaarlijks 2.400 sterfgevallen aan darmkanker helpen voorkomen. Momenteel overlijden er jaarlijks nog bijna 5.000 mensen aan darmkanker.
  • U kunt de ontlastingstest thuis zelf doen. U hoeft geen afspraak te maken met een zorgverlener.
  • Meedoen aan het bevolkingsonderzoek is gratis. Let op: Mocht er uit de test komen dat u verder darmonderzoek nodig heeft, valt dit onder uw eigen risico.  
Wat zijn de nadelen van deelname aan het bevolkingsonderzoek naar darmkanker?
  • De uitslag van het bevolkingsonderzoek kan u ongerust maken. Als er bloed in uw ontlasting wordt gevonden dan krijgt u een darmonderzoek aangeboden. Bloed in de ontlasting wijst niet altijd op darmkanker, maar kan ook duiden op andere aandoeningen. Om u een beeld te geven: Als 1.000 mensen meedoen aan het bevolkingsonderzoek krijgen er uiteindelijk 50 een darmonderzoek. Bij 13 mensen wordt vervolgens niets gevonden. Bij 33 mensen wordt een poliep gevonden. Bij 4 mensen wordt darmkanker geconstateerd. 
  • U kunt ook onterecht worden gerustgesteld. Darmkanker, of een voorstadium ervan, wordt niet altijd gevonden via het bevolkingsonderzoek. Daarnaast is het bevolkingsonderzoek een momentopname en biedt geen garantie dat darmkanker zich niet in de toekomst ontwikkelt. Ook biedt de ontlastingstest geen 100% zekerheid. Bij de eerste keer meedoen aan het bevolkingsonderzoek wordt naar verwachting 65% van de darmkankers ontdekt. Na twee tot drie ronden neemt dit naar schatting toe tot 80 à 90%. Er is dus een kans dat u een gunstige uitslag krijgt terwijl er darmkanker aanwezig is. Deze kans wordt kleiner bij herhaling van het onderzoek, daarom wordt de ontlastingstest eens per twee jaar aangeboden.
  • Als bij het vervolgonderzoek (colonoscopie) in het ziekenhuis afwijkingen worden gevonden, is meestal een ingreep nodig. Vaak gaat het dan om het weghalen van een poliep of weefsel. De meest voorkomende complicatie is een bloeding. Een zeldzame en zeer ernstige complicatie is een gaatje in de darmwand. De kans op dit soort complicaties is ongeveer 2 op de 1000 kijkonderzoeken. Er is een heel kleine kans op overlijden als gevolg van een colonoscopie. Deze kans is kleiner dan 1 op de 10.000. 
  • Het kan zijn dat u het vervolgonderzoek zelf moet betalen door het eigen risico van uw ziektekostenverzekering.

Live Online Vragenuur (video)

 

 

Op dinsdag 21 januari 2015 organiseerden het RIVM en de Maag Lever Darm Stichting (MLDS) een live online vragenuur over het bevolkingsonderzoek darmkanker. Zes experts beantwoordden vragen van het publiek.


 

Hoe vaak komt darmkanker voor?

In Nederland wordt jaarlijks bij ongeveer 12000 mensen dikkedarmkanker vastgesteld. Bij ongeveer 1/3 hiervan gaat het om endeldarmkanker. De endeldarm is het laatste deel van de dikke darm, vlak voor de anus. Darmkanker komt vooral voor op oudere leeftijd (vanaf 60 jaar), maar het kan ook voorkomen op jongere leeftijd.

Ik ben ingedeeld voor een darmonderzoek bij een ander ziekenhuis, maar wil graag naar het St Jansdal, kan dat?
  • Heeft u meegedaan aan het bevolkingsonderzoek en bent u voor een darmonderzoek ingedeeld bij een ander ziekenhuis, maar wilt u liever naar het Centrum voor darmonderzoek van Ziekenhuis St Jansdal?
     
    Geef dit dan ten minste twee werkdagen voor de geplande afspraak door.
     
    U kunt dit op twee manieren doen:

  • Via de informatielijn van Bevolkingsonderzoek Oost, telefoon 088-1186300 (maandag tot en met vrijdag van 09:00 uur tot 17:00 uur).  
  • In het cliëntenportaal van Bevolkingsonderzoek Oost. Ga naar www.bevolkingsonderzoekoost.nl/darmkanker/contact en klik op de knop ‘Mijn bevolkingsonderzoek darmkanker’. Om in te loggen heeft u uw DigID nodig.